"Dolina Śmierci" - Chrościce (Budziszyn - Niemcy)

 

dolina smierci01

 

 W łużyckiej wsi Chrósćicy znajduje się pomnik polskich żołnierzy poległych w bitwie pod Budziszynem w kwietniu 1945 roku. Zmierzający na Berlin na czele 1 Frontu Ukraińskiego radziecki marszałek Iwan Koniew postawił 2 Armii Wojska Polskiego zadanie osłaniania południowego skrzydła frontu. Polską armią dowodził Karol Świerczewski „Walter”, nie posiadający żadnych doświadczeń w dowodzeniu większymi związkami operacyjnymi. Wcześniej, Świerczewski z powodu nieudolnego dowodzenia mniejszymi jednostkami i postępującego alkoholizmu był przeniesiony na tyły. Dowodząc 2 Armią WP pod Budziszynem samowolnie zmieniał rozkazy i podjął nieodpowiedzialną decyzję o szybkim zajęciu Drezna. Lekceważąc założenia sztabu Frontu i sygnały o niemieckich kontratakach wymusił niedopuszczalne rozciągnięcie i rozdzielenie polskich dywizji. Niemieckie oddziały posiadając precyzyjne rozpoznanie 2 Armii uderzeniem pancernym rozcięły polskie ugrupowanie na dwie części. Świerczewski, lekceważąc nadal śmiertelne zagrożenie kontynuował natarcie na Drezno. Główne siły polskie znalazły się w okrążeniu, Sztab 2 Armii WP stracił kontrolę nad sytuacją, wydając często sprzeczne ze sobą rozkazy. Polskie wojsko ponosiło ogromne straty, w tej sytuacji podjęto spóźnioną decyzję o zawróceniu spod Drezna 1 Korpusu Pancernego. W obliczu katastrofalnej sytuacji Koniew postanowił przejąć bezpośrednie dowodzenie 2 Armią WP. Przysyłając na odsiecz znaczne posiłki Armii Czerwonej, jednocześnie uporządkował źle rozmieszczone jednostki. Uchroniło to 2 AWP od druzgocącej klęski. Niestety, pod Dreznem pozostawała nadal 9 Dywizja Piechoty, która otrzymując spóźniony rozkaz, rozpoczęła w biały dzień chaotyczny i nie zgodny ze sztuką walki odwrót. W „dolinie śmierci” między Panschwitz – Kuckau (Pančicy – Kukow) i Crostwitz (Chrósćicy) nastąpiła masakra. Na północ od Crostwitz , w Horka Niemcy zaatakowali ewakuowany szpital polowy, mordując 300 ciężko rannych. Bilans całej operacji po polskiej stronie to 20 - 25 tys. zabitych , rannych i zaginionych (około 1/4stanu 2 AWP). W ciągu całej wojny, od czasu kampanii wrześniowej tylko w powstaniu warszawskim zginęło więcej Polaków niż w bitwie pod Budziszynem.

Żródło: www.czerwonykoziol.pl

 

 

Od 2005 roku Kresowe Towarzystwo Turustyczno - Krajoznawcze im. Orląt Lwowskich w Żarach wspólnie z Partnerami organizuje każego roku w dniu 28 kwietnia (rocznica Bitwy Budziszyńksiej) "Ogólnopolskie Rajdy Samochodowe po Łużycach Szlakiem Bitew, Pomników i Cmentarzy Kresowych Żołnierzy II Armii Wojska Polskiego. Co roku kulminacją uroczystości jest polsko - serbołużycki hołd na Wzgórzu Pomnikowym w "Dolinie Śmierci" w Chrościcach (jedyny w Niemczech Pomnik Polskiego Żołnierza i to zbudowany przez Serbołużyczan). 

 

XIII RAJD SAMOCHODOWY PO ŁUŻYCACH - 28.04.2018 r.